- پنجشنبه, 05 اسفند
- 3 دیدگاه
ورم زیر چشم، یکی از مشکلات شایعی است که افراد در سنین و شرایط مختلف ممکن است با آن مواجه شوند. این ورم میتواند به صورت ناگهانی یا تدریجی ظاهر شود و شدت و مدت زمان آن بستگی به علتهای زمینهای دارد. گاهی ورم زیر چشم ناشی از عوامل موقتی مانند خستگی، کمخوابی یا گریه است، اما در مواردی میتواند نشاندهنده بیماریهای زمینهای مانند آلرژی، عفونت، اختلالات کلیوی یا بیماریهای خودایمنی باشد. تشخیص دقیق علت ورم زیر چشم باید توسط پزشک متخصص و با تجربه انجام شود، زیرا شناخت درست علت میتواند به پیشگیری و درمان موثر کمک کند. دکتر محمدطاهر رجبی، فوق تخصص در بیماریها و مشکلات چشمی، میتوانند راهنماییها و درمانهای مناسبی را در این زمینه به شما ارائه دهند. اگر مایل هستید با علتهای ورم ناگهانی زیر چشم و روشهای درمان آن بیشتر آشنا شوید، ادامه این مقاله را به دقت مطالعه کنید.
ورم زیر چشم که به آن پف یا اِدِم زیرچشمی نیز گفته میشود، به تورم و بزرگ شدن بافتهای اطراف چشم، بهخصوص در ناحیه پلک پایین، اشاره دارد. این حالت معمولا بهخاطر تجمع مایعات در این نواحی ایجاد میشود و میتواند موقتی باشد یا به صورت دائمی باقی بماند. وقتی زیر چشم ورم میکند، فرد ممکن است احساس خارش، قرمزی یا سنگینی در آن منطقه داشته باشد. این ورم ممکن است فقط یک چشم را درگیر کند یا هر دو چشم را بهصورت همزمان تحت تاثیر قرار دهد. در اکثر موارد، این مشکل بیخطر بوده و بهسرعت رفع میشود، اما اگر ورم ناگهانی و شدید باشد و با درد، قرمزی یا کاهش دید همراه شود، میتواند نشانهی مشکل جدیتری باشد و نیاز به درمان فوری دارد.

ورم زیر چشم میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و نمیتوان یک علت مشخص را برای همه افراد در نظر گرفت. عواملی مانند آلرژی غذایی، گلمژه، بیماریهای تیروئیدی یا حتی جراحیهایی مثل بلفاروپلاستی میتوانند از جمله دلایل بروز این مشکل باشند. به همین دلیل، اگر ورم بهطور ناگهانی ایجاد شده و طی چند روز برطرف نشد، مراجعه به چشمپزشک برای بررسی دقیقتر و دریافت درمان مناسب ضروری است. در ادامه به مهمترین علتهای ورم ناگهانی زیر چشم اشاره میکنیم:
آلرژی غذایی، زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه یک ماده غذایی را مضر تشخیص داده و نسبت به آن واکنش نشان میدهد. این واکنش میتواند باعث بروز علائمی مانند ورم و التهاب در ناحیه زیر چشم شود. بعضی از مواد غذایی مانند نمک زیاد یا غذاهای چرب که حاوی سدیم بالایی هستند، باعث احتباس مایعات در بدن میشوند و در نتیجه پف و تورم در اطراف چشمها ایجاد میکنند. از طرفی، برخی افراد نسبت به مواد خاصی مثل لبنیات، مغزها یا بعضی میوهها حساسیت دارند که همین موضوع میتواند منجر به التهاب و تورم در ناحیه چشم شود. این افراد باید سعی کنند با نوشیدن آب فراوان، مصرف سبزیجات و پرهیز از غذاهای حساسیتزا، وضعیت بدن خود را متعادل نگه دارند. شناسایی مواد غذایی حساسیتزا برای هر فرد بسیار مهم است و توصیه میشود تا حد امکان از مصرف آنها خودداری شود.
یکی از دلایلی که میتواند باعث بروز ورم زیر چشم شود، واکنش حساسیتی ناشی از تماس مستقیم پوست با مواد محرک یا آلرژنها است. در چنین شرایطی، پوست دچار التهاب، قرمزی یا تورم میشود و این علائم میتوانند در نواحی حساس مانند زیر چشم بهوضوح دیده شوند. عوامل محرک در این نوع آلرژی بسیار متنوعاند؛ از داروهای موضعی و مواد شوینده گرفته تا لوازم آرایشی، بعضی از پارچهها، فلزاتی مانند نیکل و کبالت، گیاهان و حتی عطرها. در واقع هر مادهای که به پوست برخورد کند، میتواند در افراد مستعد، واکنشی آلرژیک ایجاد کند.
بعضی از واکنشهای آلرژیک از طریق استنشاق مواد حساسیتزا وارد بدن میشوند و بیشتر دستگاه تنفسی را درگیر میکنند، اما این نوع آلرژیها میتوانند باعث بروز علائمی در سایر نواحی بدن از جمله زیر چشم شوند. آلرژیهای تنفسی به دو دسته فصلی و مزمن تقسیم میشوند. نوع فصلی در بهار و تابستان، همزمان با افزایش گردهافشانی گیاهان، بروز میکند و در افرادی که حساسیت دارند، علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و ورم زیر چشم ایجاد میشود. در مقابل، آلرژیهای تنفسی مزمن در طول سال و بدون زمانبندی مشخصی ظاهر میشوند. این نوع آلرژی ممکن است بر اثر عواملی مانند گردوغبار، موی حیوانات خانگی (مثل سگ و گربه)، حشرات یا حتی مواد شیمیایی موجود در محیط به وجود بیاید.
در مورد علت التهاب چشم بیشتر بخوانید.

یکی دیگر از علل مهم ورم و التهاب در ناحیه چشم، بیماریای به نام سلولیت چشمی است. این عارضه نوعی عفونت و التهاب پوستی محسوب میشود که پلک و بافتهای اطراف چشم را درگیر میکند و میتواند باعث ایجاد پف و درد در ناحیه حدقه چشم شود. سلولیت چشمی در اثر ورود باکتریها، ویروسها یا عوامل بیماریزای دیگر به بافت پوست یا پلک ایجاد میشود. این بیماری به دو نوع اصلی تقسیم میشود: سلولیت پرهسپتال که نوع خفیفتر و شایعتر آن است و نواحی بیرونی اطراف چشم را درگیر میکند، و سلولیت اربیتال که عفونتی شدیدتر و عمیقتر در ناحیه کاسه چشم است و یک وضعیت اورژانسی محسوب میشود. در صورت عدم درمان سریع، سلولیت اربیتال میتواند به آسیب عصب بینایی، کاهش بینایی دائمی یا حتی نابینایی منجر شود. اگر علائمی مانند تورم شدید، درد، قرمزی یا تب بیش از دو تا سه روز ادامه پیدا کند، مراجعه فوری به پزشک و آغاز درمان با آنتیبیوتیک وریدی ضروری است تا از عوارض جدی جلوگیری شود.
یکی از دلایل شایع تحریک و ورم در ناحیه چشم، بلفاریت یا التهاب پلک است. این بیماری که گاهی با عنوان التهاب حاشیه پلک نیز شناخته میشود، فقط لبههای پلک را درگیر میکند و میتواند باعث قرمزی، خارش و سوزش در این ناحیه شود. بلفاریت در اکثر اوقات هر دو چشم را بهطور همزمان تحت تاثیر قرار میدهد و درست است که میتواند برای فرد آزاردهنده و دردناک باشد، اما مسری نیست و خطری برای بینایی ایجاد نمیکند. علت بروز بلفاریت میتواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد؛ از جمله عفونتهای باکتریایی، اختلال در عملکرد غدد چربی پلک یا حتی واکنشهای آلرژیک. درمان این بیماری شامل رعایت بهداشت پلک، استفاده از کمپرس گرم و در صورت لزوم مصرف داروهای تجویزی توسط چشمپزشک است.
کراتیت هرپس سیمپلکس، نوعی عفونت ویروسی قرنیه است که توسط ویروس HSV (هرپس سیمپلکس) ایجاد میشود و در صورت عدم درمان بهموقع، میتواند باعث کاهش بینایی یا حتی آسیب دائمی به قرنیه شود. این بیماری حدود یک هفته پس از تماس اولیه ویروس با سطح چشم ظاهر میشود و ممکن است لایههای مختلف قرنیه را درگیر کند. ویروس عامل بیماری، پس از مرحله فعال اولیه، وارد فاز نهفته میشود و در ریشههای عصبی باقی میماند. در بعضی از موارد، این ویروس به دلیل عوامل تحریککننده مانند استرس، بیماری یا تضعیف سیستم ایمنی بدن دوباره فعال شده و موجب بازگشت علائم میشود.
ملتحمه، لایه نازک و شفافی است که داخل پلکها و قسمت جلویی چشم را میپوشاند. التهاب این قسمت میتواند به دلایل مختلفی مانند عفونتهای ویروسی یا باکتریایی، حساسیتها یا تماس با مواد شیمیایی و تحریککنندههای فیزیکی رخ دهد. در این حالت، چشم دچار قرمزی، خارش و سوزش میشود و ترشحات آبکی یا چرکی از یک یا هر دو چشم خارج میشوند. همچنین احساس وجود جسم خارجی در چشم برای فرد بسیار ناراحتکننده است. ترشحات چرکی ممکن است هنگام خواب روی پلکها خشک شوند و باز کردن چشمها را صبحها دشوار کنند. از آنجا که این بیماری بهخصوص در روزهای اول بسیار مسری است، تشخیص به موقع و شروع درمان مناسب برای جلوگیری از انتقال به دیگران و بهبود سریعتر اهمیت زیادی دارد.
التهاب کیسه اشکی یا داکریوسیستیت، به دنبال عفونتهایی مانند استافیلوکوک یا استرپتوکوک ایجاد میشود. این بیماری بیشتر زمانی بروز میکند که مجرای اشکی که اشک را از چشم به داخل بینی هدایت میکند، دچار انسداد شود. عواملی که باعث تنگی یا گرفتگی این مجرا میشوند، چشم را بیشتر در معرض داکریوسیستیت قرار میدهند. این التهاب میتواند در تمام سنین دیده شود، اما شیوع آن در کودکان بیشتر است؛ زیرا گاهی انسداد مادرزادی مجرای اشکی باعث بروز این مشکل میشود. از جمله علائم داکریوسیستیت حاد میتوان به آبریزش چشم، درد، قرمزی و تورم در گوشه داخلی پلک پایین (کانتوس داخلی) اشاره کرد که نیاز به بررسی و درمان سریع دارد.
در مورد جراحی انسداد مجرای اشکی بیشتر بخوانید.

گلوکوم، که در زبان عام به آن آبسیاه گفته میشود، بیماریای است که به تدریج باعث آسیب به عصب بینایی میشود. این آسیب ناشی از افزایش فشار داخلی چشم است. در چشم، مایعی به نام زلالیه توسط جسم مژگانی تولید میشود و از طریق زاویهای بین عنبیه و قرنیه در حاشیه اتاق قدامی خارج میشود. وقتی این مایع بیش از حد تولید شود یا راه خروج آن مسدود شود، فشار داخل چشم بالا میرود. افزایش فشار باعث میشود عصب بینایی که مسئول انتقال اطلاعات بصری به مغز است، به تدریج آسیب ببیند و این روند میتواند منجر به کاهش دید یا حتی نابینایی شود. گلوکوم به دو نوع اصلی تقسیم میشود: گلوکوم با زاویه باز و گلوکوم با زاویه بسته، که هر کدام علائم و درمانهای خاص خود را دارند.
اختلالات تیروئید نیز میتوانند یکی از دلایل ورم زیر چشم باشند. این عارضه به دلیل بیماری چشمی تیروئید (TED) بروز میکند که نوعی اختلال خودایمنی محسوب میشود و بیشتر اوقات همراه با بیماری گریوز است. در این شرایط، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای اطراف چشم حمله کرده و باعث التهاب و تورم در این ناحیه میشود. ورم ناشی از بیماری تیروئید میتواند هم در شرایط پرکاری و هم کمکاری تیروئید مشاهده شود. این وضعیت با علائم دیگری مانند خشکی چشم، دوبینی، قرمزی، التهاب و احساس درد در ناحیه چشم یا اطراف آن همراه است.
زونا یا هرپس زوستر چشمی، نوعی عفونت ویروسی است که به دلیل فعال شدن مجدد ویروس آبلهمرغان (ویروس واریسلا زوستر) در ناحیه چشم به وجود میآید. این ویروس سالها در بدن به صورت خاموش باقی میماند و گاهی در اثر ضعف سیستم ایمنی دوباره فعال میشود. در مراحل اولیه، علائم چندان مشخص نیستند و شامل احساس گزگز یا سوزش در پیشانی، خستگی و بیحالی میشوند. کمی بعد، بثورات یا دانههای تاولی روی پوست پیشانی و پلک ظاهر میشوند که معمولا بهصورت یکطرفه و در مسیر عصب ناحیه چشم پخش میشوند. در مرحله حاد بیماری، چشم ممکن است دچار التهاب و درد شدید شود. این التهاب میتواند باعث علائمی مانند تورم پلک، قرمزی چشم (ملتحمه)، ورم قرنیه و حساسیت به نور شود.
گلمژه نوعی عفونت سطحی در پلک است که به دلیل بسته شدن فولیکول مژه یا غدد چربی اطراف آن و ورود باکتری ایجاد میشود. این عفونت باعث التهاب و برجستگی دردناک در لبه یا داخل پلک میشود. در هر دو نوع گلمژه (خارجی و داخلی)، پلک دچار تورم، قرمزی و درد میشود و این التهاب ممکن است به ناحیه زیر چشم هم گسترش یافته و باعث ظاهر پفکرده و متورم در اطراف چشم شود. استفاده از کمپرس گرم و رعایت بهداشت پلک باعث بهبود سریعتر میشود؛ اما در موارد شدید، ممکن است نیاز به درمان دارویی داشته باشید.

استفاده نادرست از محصولات آرایشی و بهداشتی میتواند به چشمها آسیب برساند. اگر این مواد وارد چشم یا بافتهای اطراف آن شوند، میتوانند باعث تحریک، قرمزی، سوزش، پف و حتی ورم دردناک زیر چشم شوند. علاوه بر این، بعضی از افراد به ترکیبات خاصی در محصولات آرایشی حساسیت دارند و این موضوع میتواند باعث واکنش آلرژیک و تورم پلکها شود. استفاده از لوازم آرایشی تاریخگذشته، بیکیفیت یا مشترک با دیگران نیز خطر بروز عفونتهای چشمی را افزایش میدهد. برای پیشگیری از این مشکلات، بهتر است همیشه از محصولات باکیفیت، دارای مجوز بهداشتی و مناسب با نوع پوست خود استفاده کنید و از تماس مستقیم آنها با چشمها خودداری کنید.
تراخم نوعی بیماری عفونی چشمی است که توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد میشود. این بیماری باعث التهاب مزمن در ناحیه ملتحمه میشود و در صورت درمان نشدن، میتواند آسیبهای جدی به چشم وارد کند. تراخم بسیار مسری است و از طریق تماس مستقیم با ترشحات چشمی یا دست فرد آلوده منتقل میشود. همچنین استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند حوله، روبالشی یا لباس و حتی تماس با مگسهایی که آلودگی را منتقل میکنند، میتواند باعث سرایت بیماری شود. اگر تراخم بهموقع درمان نشود، ممکن است به تدریج باعث زخم شدن پلک، رشد غیرطبیعی مژهها به سمت داخل چشم (تریشیازیس)، آسیب قرنیه و در نهایت کاهش بینایی یا حتی نابینایی دائمی شود.
قرنیه، لایه شفاف جلوی چشم است که نقش مهمی در دید و تمرکز نور دارد. زمانی که این بخش آسیب ببیند، ممکن است زخم قرنیه ایجاد شود؛ زخم دردناکی که معمولا در اثر عفونت، خراش یا خشکی شدید چشم بهوجود میآید. علائمی مانند تاری دید، قرمزی چشم، احساس وجود جسم خارجی، درد، اشکریزش زیاد، ترشحات چرکی و حساسیت به نور میتوانند نشانهای از زخم قرنیه باشند. با توجه به حساسیت بالای قرنیه، این زخمها اگر بهموقع درمان نشوند، ممکن است به لایههای عمقی نفوذ کرده و بینایی را بهطور جدی تهدید کنند. به همین دلیل، درمان سریع و دقیق برای جلوگیری از عوارض ضروری است.
در مورد خشکی چشم بیشتر بخوانید.
تورم ناگهانی چشم با علائم مختلفی همراه است که میتواند نشاندهنده یک مشکل فعال در چشم باشد. درد، قرمزی و ورم پلکها از نشانههای اصلی این وضعیت هستند. در بعضی از موارد، ممکن است ترشحات چرکی نیز در گوشه چشم دیده شوند. این ورم میتواند یکطرفه یا دوطرفه بوده و پلکهای بالا و پایین را درگیر کند. شناخت علائم و علتهای ورم پلک به پیشگیری از مشکلات جدیتر بینایی و سلامتی کمک میکند. در صورت بروز تورم پلک و شک در علت آن، حتما با پزشک مشورت کنید تا از عود یا پیشرفت بیماری جلوگیری شود. علائم معمول ورم زیر چشم عبارتاند از:
همچنین بخوانید علت بزرگ شدن یک چشم نسبت به دیگری چیست؟

برای تشخیص دقیق ورم ناگهانی زیر چشم، ابتدا باید علائم فرد به دقت بررسی شوند. این علائم ممکن است شامل آبریزش بینی، خارش، بثورات پوستی، تنگی نفس، سردرد، گرفتگی و ترشح چرکی بینی، همچنین تغییراتی در بافت پوست مانند خشکی یا تورم باشد که ممکن است به بیماریهای تیروئید مرتبط باشند. بهعنوان مثال، کمکاری تیروئید با حساسیت به سرما و تغییرات پوست همراه است و پرکاری تیروئید میتواند باعث تعریق زیاد، اضطراب، تپش قلب و کاهش وزن شود. علاوه بر علائم فعلی، سابقه پزشکی بیمار، مانند وجود آلرژی یا بیماریهای زمینهای، اطلاعات مهمی برای تشخیص علت ورم زیر چشم فراهم میکند. اگر ورم زیر چشم برای مدت طولانی ادامه پیدا کند یا بهطور مکرر عود کند، بهتر است هرچه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت دقیق بررسی و درمان مناسب شروع شود.
ورم زیر چشم را میتوان با روشهای مختلفی درمان کرد، اما اولین و مهمترین قدم تغییر سبک زندگی است. کاهش مصرف غذاهای چرب و پرنمک و رعایت نکات بهداشتی میتواند به کاهش ورم کمک کنند. اگر پس از گذشت چند روز تغییر در سبک زندگی بهبود حاصل نشد، میتوان از روشهای دیگر درمان استفاده کرد. بعضی از راهکارهای موثر در این زمینه عبارتاند از:
برای پیشگیری از ورم زیر چشم، بهتر است به چند نکته ساده اما مهم توجه کنید. خواب کافی (حداقل ۷ تا ۸ ساعت) در شب، نقش مهمی در کاهش پف چشم دارد. مصرف زیاد نمک را محدود کنید، زیرا باعث تجمع مایعات در بدن میشود. نوشیدن آب کافی در طول روز به حفظ سلامت پوست زیر چشم کمک میکند. استفاده از کمپرس سرد یا چای کیسهای سردشده روی پلکها، یکی از راههای طبیعی کاهش ورم است. همچنین بهتر است مصرف کافئین و الکل را کاهش دهید، زیرا این مواد موجب کمآبی بدن و افزایش تورم میشوند. استفاده منظم از کرمهای مرطوبکننده یا محصولات ضدالتهاب مخصوص ناحیه چشم، به حفظ بافت این ناحیه کمک میکنند. هنگام خواب، بالا نگه داشتن سر باعث میشود مایعات کمتر در زیر چشم تجمع پیدا کنند و در نهایت، کاهش استرس هم نقش مهمی در سلامت کلی پوست و جلوگیری از پف چشم دارد.
ورم زیر چشم شاید در ابتدا مشکل سادهای به نظر برسد، اما گاهی میتواند نشاندهنده یک بیماری یا اختلال پنهان در بدن باشد. تشخیص صحیح و بهموقع، قدم اول و مهم برای درمان موثر این عارضه است. اگر ورم زیر چشم شما مکرر یا ناگهانی است، بهتر است این موضوع را جدی بگیرید و برای بررسی دقیق به متخصص مراجعه کنید. در کلینیک تخصصی دکتر محمدطاهر رجبی، با بهرهگیری از تجربه بالای پزشک و تجهیزات پیشرفته، علل ورم زیر چشم به دقت شناسایی شده و درمانهای متناسب با شرایط هر فرد ارائه میشوند. برای دریافت مشاوره و نوبت، میتوانید با شمارههای زیر تماس بگیرید:
۰۲۱۸۸۸۷۴۹۵۹ – ۰۲۱۸۸۲۰۱۶۵۶ – ۰۲۱۸۸۲۰۱۴۶۰
پف زیر چشم و کبودی در بیشتر موارد خطرناک نیست و معمولا با درمانهای خانگی بهبود پیدا میکند.
معمولا به دلیل آلرژی، حساسیت غذایی و بیماریهای دیگر ایجاد میشود.
علت آن میتواند عفونت، انسداد مجرای اشک، سینوزیت و بیماریهای دهان و دندان باشد.
سلام دکتر خسته نباشید من مدتی که با سردرد وخستگی وکالت تهوع شروع شد و رفتم دکتر که دکتر گفتن چربی شما 400هست قرص تجویز کرد ولی مدتی صبح بیدار میشوم زیر چشمام پف میکنه آیا نشانه چیست من ویتامین cو ویتامین ،a میخورم آیا خطرناک است
با سلام من چشمم دو سه روزی میشه متورم شده وجود جسم خارجی و اشک و بعضا شب ها چرک از چششمم بیرون میشه در روز اول درد خفیف روی پلک راستم احساس کردم الان سه روز گذشته ورم رو دردچشمم بیشتر شده در ضمن باید بگم دو تا قطره چگان از دارو خونه گرفتم که به خاطر غفونت استش اما تا الان از درد و تورم و احساس جسم خارجی چشم ام کاسته نشده رهنمایی ام کنید لطفا
سلام. من دو روز پیش گوش سمت چپ رو عمل کردم. امروز صبح که از خواب بیدار شدم،دیدم چشم چپم زیرش ورم کرده. آیا این عارضه طبیعیه؟؟